W większości przypadków, już w fazie wszczęcia postępowania rozwodowego, małżonkowie przestają zajmować wspólne mieszkanie. Nierzadko współmałżonek decyduje się na opuszczenie lokalu nagle, pozostawiając rzeczy osobiste w mieszkaniu zajmowanym przez drugiego małżonka. Często dochodzi do sytuacji, że jeden z małżonków musi uciekać z domu z powodu stosowania przemocy wobec niego, pozostawiając szereg przedmiotów niezbędnych przecież do codziennego użytkowania, nierzadko osobistych. Zdarzają się sytuacje, gdzie w środku nocy żona ucieka przed agresywnym mężem (rzadko odwrotnie, zdarza się, że z małym dzieckiem) i nie jest w stanie zabrać nawet swoich ubrań, leków etc. Wówczas pojawia się problem, bowiem ze strachu nie jest w stanie wrócić do domu po rzeczy, albo pozostający w mieszkaniu małżonek odmawia ich wydania.
Co w przypadku, gdy współmałżonek utrudnia nam odzyskanie przedmiotów osobistych pozostawionych w mieszkaniu?
Relacje między małżonkami starającymi się o orzeczenie rozwodu często ograniczają się do kontaktów na sali rozpraw. W takiej sytuacji osoba, która opuściła wspólnie zajmowane mieszkanie, spotyka się z nie lada problemem – jak odzyskać prywatne rzeczy pozostawione w lokalu?
Istnieją możliwości odzyskania przedmiotów z mieszkania, począwszy od bardziej radykalnych – wezwanie policji lub straży miejskiej na adres zamieszkania współmałżonka i próba osobistego odzyskania rzeczy, skończywszy na tych polubownych. Jedną z nich jest zawarcie w pozwie o rozwód, wniosku o wydanie szczegółowo wskazanych, rzeczy osobistych przez małżonka.
Jeżeli stronie zależy na niezwłocznym otrzymaniu przedmiotów, można skorzystać
z mechanizmu prawnego, przewidzianego w art. 755 § 1 kpc oraz 756 kodeksu postępowania cywilnego. W powyższych mowa o tym, że strona zainteresowana może żądać ustanowienia przez Sąd zabezpieczenia roszczeń niepieniężnych na czas trwania postępowania. Postanowienie w tym zakresie jest wydawane niezwłocznie, a jego wykonaniem zajmuje się komornik.
We wniosku należy dokładnie określić, jaki jest zakres żądania i sposób jego spełnienia, tj. określić rodzaj i formę zwrotu tych rzeczy. Wniosek kierowany jest do Sądu, który rozpatruje sprawę o rozwód. Można go zgłosić w pozwie, lub w dalszym toku postępowania. Przy czym w dalszym toku postępowania podlega osobnej opłacie.
Wniosek o zabezpieczenie należy jedynie uprawdopodobnić, tzn. że nie ma potrzeby przedkładać dowodów potwierdzających twierdzenia zawarte we wniosku, sygnalizuje on jedynie Sądowi, iż istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia trudności
z wyegzekwowaniem żądań wskazanych w pozwie lub wskazanie, że nie jest możliwe uzyskanie tych przedmiotów. Potwierdzeniem może być choćby korespondencja sms z drugim małżonkiem.
Jeżeli strona nie zawarła ww. wniosku w pozwie o rozwód, ma prawo do złożenia odrębnego wniosku o zabezpieczenie, które będzie obciążone opłatą w wysokości 40 zł. Co więcej wniosek, będący pismem procesowym strony, musi spełnić określone w ustawie wymogi: oznaczenie sądu, imię i nazwisko stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników, oznaczenie rodzaju pisma, osnowę wniosku oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności, a także podpis strony i sygnaturę akt (o ile jest kolejnym pismem składanym w sprawie).
Podsumowując – nie trzeba czekać do zakończenia postępowania w sprawie rozwodowej aby skutecznie odzyskać przedmioty codziennego użytku. Także na etapie toczącego postępowania między małżonkami, istnieje realna szansa do wyegzekwowania od współmałżonka, pozostawionych ciuchów czy dokumentów.
Apl. adw. Anna Socik
